Παχύ έντερο

ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ  Π. ΕΝΤΕΡΟΥ
Τί είναι οι πολύποδες του π. εντέρου?
Οι πολύποδες του π. εντέρου είναι βλεννογονικές προπέτειες εντός του αυλού του εντέρου. Στη πλειονότητά τους είναι σποραδικοί και μεμονομένοι αν και κάποιοι εξ’αυτών – συνήθως οι κληρονομικοί είναι πολλαπλοί και απαρτίζουν τα λεγόμενα πολυποειδή σύνδρομα του π. εντέρου.

Πόσα είδη πολυπόδων υπάρχουν?
Ιστοπαθολογικά υπάρχουν 3 βασικά είδη: οι νεοπλασματικοί, οι μη νεοπλασματικοί και οι υποβλεννογόνιοι.
Οι μη νεοπλασματικοί δεν εξαλλάσονται.
Οι περισσότερο συχνοί είναι οι υπερπλαστικοί. Εξ’ αυτών όσοι είναι<5 χιλ. και ανευρίσκονται στο ορθό είναι άνευ κλινικής σημασίας σε αντίθεση με τους ευμεγέθεις υπερπλαστικούς, οι οποίοι έχουν δυναμική εξαλλαγής.
Οι νεοπλασματικοί – αδενώματα  έχουν τη μεγαλύτερη κλινική σημασία διότι εξαλλάσονται με τη πάροδο του χρόνου. Αυτοί αποτελούν το 70% των πολυπόδων που αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης. 4 είδη τέτοιων πολυπόδων αναυρίσκονται ιστοπαθολογικά – τα σωληνώδη αδενώματα, τα λαχνωτά, τα σωληνολαχνωτά και τα οδοντωτά αδενώματα.
Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η ύπαρξη δυσπλασίας, η οποία αποτελεί μία αλλαγή σε κυτταρικό επίπεδο που οδηγεί σε κακοήθη εξαλλαγή. Αυτή η δυσπλασία μπορεί ανάλογα με τη βαρυτητά της να είναι χαμηλόβαθμη, μετρίου βαθμού ή υψηλόβαθμη. Στην τελευταία ενδεχομένως να υπάρχει διηθητικός καρκίνος.

Ποιά η συχνότητα εμφανισής τους?
Τα αδενώματα του π. εντέρου μπορούν να διεγνωσθούν σε κάθε ηλικία αλλά σίγουρα υπάρχει μία αύξηση στην εμφανισή τους στο πλυθησμό άνω των 30 με αυξανόμενη τάση στις ηλικίες άνω των 50. Στη πλειονοτητά τους είναι< 1εκ. και με χαμηλόβαθμη δυσπλασία και η μετάπτωσή τους καρκίνο απαιτεί περίπου ένα χρονικό διάστημα 8-10 ετών.
Σε ένα πλυθησμό ηλικίας >50 ετών η συχνότητα εμφάνισης προχωρημένου αδενωματώδους πολύποδα είναι περίπου 5-10%, ενώ σε αυτούς με διηθητικό καρκίνο περίπου 1%.

Δίνουν συμπτώματα οι πολύποδες?
Στα αρχικά στάδια ποτέ, ειδικά όταν είναι < 1εκ.. Τις περισσότερες φορές βρίσκονται τυχαία στα πλαίσια εκτέλεσης προληπτικής κολονοσκόπησης. Τα συμπτώματα όταν εμφανίζονται συνήθως είναι η παρουσία αίματος από το ορθό, ο τεινεσμός, η διαταραχή στις κενώσεις, η παρουσία βλεννών στα κόπρανα και η ήπια αναιμία.

Πως αντιμετωπίζονται?
Η αντιμετωπισή τους εξαρτάται από το μεγεθός τους, την εμφανισή τους, το εάν είναι επίπεδοι ή έμισχοι, το ανατομικό μέρος του εντέρου που αναυρίσκονται. Έτσι για τους επίπεδους ευμεγέθεις >4 εκ., οι οποίοι ενευρίσκονται κυρίως στο ΔΕ κόλον προτιμάται η χειρουργική τους αφαίρεση. Για τους υπολοίπους η ενδοσκοπική.

 

Πως παρακολουθούνται οι ασθενείς με πολύποδες?

Όλα εξαρτώνται από τα ιστοπαθολογικά ευρήματα των αφαιρεθέντων πολυπόδων. Ασθενείς με μικρούς υπερπλαστικούς πολύποδες, όπως ο γενικός πλυθησμός, περίπου ενδοσκοπικός έλεγχος ανά 10ετία αν και τελευταία το διάστημα αυτό έχει πέσει στη 5ετία.

Ασθενείς με αδενώματα ανά 3-5 έτη. Όλα εξερτώνται από το βαθμό δυσπλασίας. Έτσι εάν έχουμε αφαίρεση κακοήθη έμισχου πολύποδα με καθαρό από καρκίνο μίσχο, ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί σε κολονοσκόπηση στους 6-12 μήνες κατόπιν σε ετήσιους ελέγχους για μία 2ετία κι έκτοτε ανά 3ετία.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Π. ΕΝΤΕΡΟΥ

Τι είναι ο καρκίνος του π. εντέρου?
Είναι μία αμετροεπή κακοήθη υπερανάπτυξη των κυττάρων στην εσωτερική επιφάνεια του εντέρου. Είναι πολύ συχνός με συνεχώς αυξανόμενη τάση καρκίνος. Εμφανίζεται στην ηλικία των 40 ετών συνήθως με αποκορύφωμα την δεκαετία των ογδόντα. Αποτελεί το τρίτο σε συχνότητα καρκίνο για άντρες και γυναίκες.

Ποια η αιτία του?

• Άγνωστη.
• Ενοχοποιούνται περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες.
• Ένας γνωστός φυσιολόγος έλεγε ότι το γενετικό υλικό που παίρνουμε είναι το περίστροφο και ο καρκίνος η σφαίρα. Η σφαίρα δεν θα φύγει από τη θαλάμη αν κάποιος δεν τραβήξει τη σκανδάλη που είναι το περιβάλλον.

Πως δημιουργείται?

• Οι περισσότεροι αναπτύσσονται σε έδαφος πολυπόδων, οι οποίοι είναι καλοήθεις όγκοι που προβάλλουν στον αυλό του εντέρου (σε άλλο σημείο θα γίνει λόγος για αυτές τις  αλλοιώσεις).
• Δεν εξελίσσονται όλοι σε κακοήθεια παρά μόνο τα αδενώματα σε βάθος περίπου 10ετίας.
• Επίσης τα σύνδρομα πολυποδίασης και οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου ( ελκώδη κολίτιδα και Νόσος Crohn) θεωρούνται προκαρκινικές αιτίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα?

• Στην αρχή της εμφάνισής του μπορεί να μην παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα αλλά και όταν εμφανιστούν δεν είναι παθογνωμονικά της παθήσεως. Ετσι:
• Αίμα στα κόπρανα,
• Εναλλαγές τόσο στη συχνότητα όσο και στη σύσταση των κοπράνων,
• Κοιλιακό άλγος,φούσκωμα,
• Αίσθημα ατελούς κένωσης,
• Αναιμία,
• Απώλεια βάρους,
• Επίμονη κόπωση πρέπει να οδηγήσουν τον ασθενή στο γιατρό του.

Πως θα προλάβουμε όμως την εμφάνιση της νόσου?

• 1 Κάνοντας διάγνωση σε πρώϊμο, θεραπεύσιμο στάδιο πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα ή ακόμα και στην προκαρκινική φάση των πολυπόδων που μπορούν να αφαιρεθούν και να μη δημιουργηθεί καρκίνος.
•  Επηρεάζοντας θετικά τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Προληπτικός έλεγχος ασυμπτωματικού πληθυσμού

1.  Mayer κοπράνων
2.  Ακτινολογικός έλεγχος
3.  Κολονοσκόπηση
4.  Εικονική κολονοσκόπηση- είδος Αξονικής τομογραφίας
5.  Ενδοσκοπική κάψουλα.

Ποιοι πρέπει να κάνουν προληπτικό έλεγχο?

•  Ο γενικός πληθυσμός από την ηλικία των 50 ετών και ανά 5ετία-10ετία σε φυσιολογική εξέταση κατόπιν συστάσεως του ιατρού.
•  Άτομα με οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου π. εντέρου – οι συγγενείς 1^ου βαθμού ασθενών με καρκίνο ή πολύποδες μετά τα 40 ή 10 χρόνια νωρίτερα από τη διάγνωση της πάθησης του ασθενούς (ότι έρχεται πρώτο) κι επανάληψη ανά 3ετία-5ετία.
•  Άτομα με οικογενειακό οικογενούς αδενωματώδους πολυποδιάσεως- χρήζει γενετικός έλεγχος του παθολογικού γονιδίου και ορθοσιγμοειδοσκόπηση από την εφηβεία
• Άτομα με ιστορικό κληρονομικού μη πολυποδισιακού καρκίνου π. εντέρου- γενετικός έλεγχος και κολονοσκόπηση ανά 2ετία από την ηλικία των 25 ετών.
• Άτομα με Ελκώδη κολίτιδα ή N. Crohn– κολονοσκόπηση ανά 1-2 έτη με λήψη βιοψιών 8 χρόνια μετά την έναρξη της φλεγμονής εάν πρόκειται για όλο το π. έντερο ή μετά τη 15ετία επί προσβολής ορθού και του σιγμοειδούς.

Τι πρέπει να γίνει για να τροποποιήσουμε θετικά τους περιβαντολλογικούς παράγοντες ?

• Πρώτα από όλα τις διατροφικές μας συνήθειες:
• -Λιγότερη λήψη κορεσμένων λιπών και δη των τρανς λιπαρών οξέων που βρίσκονται περισσότερο στα ζωϊκά λίπη, στο φοινικέλαιο που χρησιμοποιείται στα καταστήματα γρήγορης εστίασης και στα έλαια από κακάο. Αυτά αυξάνουν την LDL-χοληστερίνη, η οποία οδηγεί στη δημιουργία καρκινικών κυττάρων. Επίσης τα λιπαρά αυξάνουν την παραγωγή χολικών οξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διάσπασή τους και απορροφησή τους με αποτέλεσμα λίμναση μεγάλης ποσότητας αυτών στο κόλον και δημιουργία καρκίνου.
• Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι πολύ ωφέλιμα στον οργανισμό, όπως και τα μονοακόρεστα λιπαρά που υπάρχουν στο ελαιόλαδο, το οποίο υπάρχει σε αφθονία στην Ελλάδα.
• Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών- βοηθούν στην αυξημένη κινητικότητα του εντέρου, στην δέσμευση καρκινογόνων ουσιών εντός του αυλού προστατεύοντας τον βλεννογόνος, δεσμεύουν τα χολικά οξέα, ενώ βοηθούν στην ανάπτυξη υγειών μικροβίων σε βάρος των κακών – φτιάχνουν υγιή μικροβιακή χλωρίδα.
• Αυξημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών- μειώνουν  την όρεξη για λήψη λιπαρών τροφών, έχουν αντιοξειδωτική δράση λόγω των συστατικών που περιέχουν(σελίνιο, λυκοπένιο, β-καροτένιο, σουλφοραφάνης, ανθοκυανίνες,Vit.E,C,A βιοφλαβονοειδή) προστατεύοντας την μεμβράνη των εντερικών κυττάρων, αποτρέπουν το λεγόμενο οξειδωτικό stress στα εντερικά κύτταρα αδρανοποιώντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, αποτρέπουν το παθολογικό μεταβολισμό των κυττάρων που μπορεί να οδηγήσει σε καρκινογέννεση.
• Αύξηση της πρόσλειψης Caκαι Mg από γαλακτοκομικά προϊόντα
• Έχει φανεί ότι το ασβέστιο δρα στον πολλαπλασιασμό των εντεροκυττάρων καθώς και ότι ενώνεται και αδρανοποιεί ουσίες όπως τα χολικά οξέα μην επιτρέποντας τον ερεθισμό του εντερικού τοιχώματος από αυτά.
• Το τελευταίο διάστημα μία άλλη κατηγορία συστατικών κερδίζουν έδαφος και τα οποία χρησιμοποιούνται είτε ως διατροφικά συμπληρώματα είτε ως συστατικά εμπλουτισμού διαφόρων τροφίμων και λέγονται προβιοτικά. Αυτά είναι άπεπτα συστατικά τροφών, τα οποία επηρεάζουν ευεργετικά τον ξενιστή μέσω της επιλεκτικής διέγερσης ή/και της δραστηριότητας ενός ή περιορισμένου αριθμού βακτηριδίων τα μικροχλωρίδας του π. εντέρου, συμβάλλοντας στην υγεία του ξενιστή. Τα κυριότερα βακτηρίδια που επωφελούνται από τη χρήση των προβιοτικών είναι αυτά του γένους Bifidusκαι οι λακτοβάκκιλοι.
• Η παρουσία και η αύξηση αυτών των βακτηριδίων στο π. έντερο συμβάλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στη παραγωγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, στην αναστολή της ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών και στη μείωση των επιπέδων της αμμωνίας και της χοληστερόλης.
• Δύο ουσίες που παράγονται από την μικροχλωρίδα του εντέρου ως επάκολουθο της αύξησης της κατανάλωσης των προβιοτικών είναι το βουτυρικό οξύ και το λινολεϊκό οξύ, τα οποία αποτελούν κύρια πηγή ενέργειας των εντεροκυττάρων, προλαμβάνουν τον πρόωρο θάνατό τους, ενώ παράλληλα τα προστατεύουν από μεταλλάξεις του γενετικού υλικού. Επίσης αυξάνουν την πρόσληψη μεταλλικών στοιχείων από τον εντερικό βλεννογόνο βασικών για την ενίσχυση της οστικής μάζας με κυριότερο το ασβέστιο.

Αύξηση της φυσικής μας δραστηριότητας- αύξηση της κινητικότητας του εντέρου- μειωμένη επαφή του βλεννογόνου με καρκινογόνες ουσίες.

• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα αυξάνοντας στο 3πλάσιο τον αριθμό των μαχητών του οργανισμού των Τ- λεμφοκυττάρων και άλλων ανοσοτροποποιητικών ουσιών.
• Έχει φανεί ότι μειώνει στο μισό τον κίνδυνο καρκίνου.$1Αποφυγή της παχυσαρκίας, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του εντέρου 1,5 φορές.      Αποφυγή καπνίσματος.
• Αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ – μπύρας, η οποία περιέχει νιτροζοαμίνες, οι οποίες είναι προκαρκινογόνες ουσίες που ενεργοποιούνται στο έντερο.

Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι μπορούμε με αποφασιστικότητα να προστατέψουμε τον εαυτό μας, εάν τον αγαπάμε, γυρίζοντας πάλι στις παραδόσεις μας, ακολουθώντας ένα καθημερινό πρόγραμμα υγιεινής διαβίωσης αλλά και νηστείας, η οποία πέραν της πνευματικής μας ανύψωσης συμβάλει και στη σωματική μας κάθαρση από τις τοξίνες και κατ’επέκταση στη καλή μας υγεία.